آنژیوپلاستی

آنژیوپلاستی (Angioplasty) روشی است که برای باز کردن رگهای بسته قلب یاسایرقسمت های بدن مورداستفاده قرارمی گیرد. در اغلب بیمارانی که تحت آنژیوپلاستی عروق قرارمی گیرند جریان خون در رگی که قبل از آن دچار تنگی بوده، است، بمیزان بسیارزیادی افزایش یافته ودراغلب آنها کاملا نرمال  می گردد.قبل ازانجام آنژیوپلاستی ،آنژیوگرافی تشخیصی انجام شده ومحل تنگی های عروق بدقت معین می شوند.
در هنگام آنژیوپلاستی یک بالون کوچک  در ناحیه رسوب مواددررگ ( محل تنگی یاانسداد رگ ) (شریان یاورید) قرارداده  می شود وسپس این بالون  بااستفاده ازوسیله خاصی (مانند یک سرنگ خیلی بزرگ)که جریان مایع (نه هوا)رابداخل آن هدایت می کند بازمی شودتا بدین وسیله قسمت تنگ شده رگ راگشادنماید .
درآنژیوپلاستی غالبا یک وسیله شبیه لوله توری سیمی به نام استنت (فنر)درمحل تنگی قرارداده می شود که باعث باز ماندن شریان تنگ شده شده و احتمالتنگ شدن دوباره رگی که قبلاتنگ بوده وبابالون تنگی آن بازشده است را کاهش دهد.
اغلب استنت ها لایه ای از دارو برروی سطح خود دارند که بمیزان بیشتری بتوانند به باز ماندن رگ کمک کنند (استنت های دارویی) و پاره ای دیگرازاستنت هابدون  پوشش دارویی هستند (استنت های فلزی خالص).امروزه درآنژیوپلاستی بیشتر ازاستنتها(فنرهای)  دارویی استفاده می کنیم واستنتها(فنرها)ی غیر دارویی فقط دربرخی مواردخاص بکارمی روند.
پس ازانجام آنژیوپلاستی دراثربازشدن تنگی های شدید رگها  اغلب علائم گرفتگی عروق که بیماران ازآن رنج می برند ماننددرد قفسه سینه و تنگی نفس وسنگینی درسینه وسایرعلایم بهبودی پیدامی کنند.
همچنین دربیمارانی  که دچار سکته قلبی شده اند برای  باز کردن هرچه سریعتر رگ تنگ شده که باعث سکته شده است  و کاهش میزان آسیب وارده به قلب می توان ازآنژیوگرافی ومتعاقب آن آنژیوپاستی استفاده نمود.

دلایل انجام آنژیوپلاستی
آنژیوگرافی وسپس آنژیوپلاستی درمان نوعی  برای تشخیص وسپس درمان تنگی های عروقی  به نام آترواسکلروز (رسوب مواد) یا ترومبوزهای عروقی بکارمی رود.
آترواسکلروز در واقع همان شکل گیری تدریجی پلاک های چربی دراثررسوب چربی درداخل رگهای بدن می باشد.
دربسیاری ازموارددرابتدادرمان دارویی وتغییر سبک زندگی برای بهبود علایم وبازیابی سلامت قلب وعروق  توصیه می شودولی چنانچه اینکاربرای برطرف کردن مشکلات نواحی مختلف بدن کافی نباشد و یا در صورتی که  سکته قلبی، درد قفسه سینه پیشرونده (آنژین صدری) و یا علائم شدید دیگردرسایرنواحی بدن وجودداشته باشد،  پزشک ممکن است آنژیوگرافی وسپس آنژیوپلاستی را برای درمان بیمار بکاربرد.

پس ازانجام آنژیوپلاستی دراثربازشدن تنگی های شدید رگها  اغلب علائم گرفتگی عروق که بیماران ازآن رنج می برند ماننددرد قفسه سینه و تنگی نفس وسنگینی درسینه وسایرعلایم بهبودی پیدامی کنند.
همچنین دربیمارانی  که دچار سکته قلبی شده اند برای  باز کردن هرچه سریعتر رگ تنگ شده که باعث سکته شده است  و کاهش میزان آسیب وارده به قلب می توان ازآنژیوگرافی ومتعاقب آن آنژیوپاستی استفاده نمود.
دلایل انجام آنژیوپلاستی
آنژیوگرافی وسپس آنژیوپلاستی درمان نوعی  برای تشخیص وسپس درمان تنگی های عروقی  به نام آترواسکلروز (رسوب مواد) یا ترومبوزهای عروقی بکارمی رود.
آترواسکلروز در واقع همان شکل گیری تدریجی پلاک های چربی دراثررسوب چربی درداخل رگهای بدن می باشد.
دربسیاری ازموارددرابتدادرمان دارویی وتغییر سبک زندگی برای بهبود علایم وبازیابی سلامت قلب وعروق  توصیه می شودولی چنانچه اینکاربرای برطرف کردن مشکلات نواحی مختلف بدن کافی نباشد و یا در صورتی که  سکته قلبی، درد قفسه سینه پیشرونده (آنژین صدری) و یا علائم شدید دیگردرسایرنواحی بدن وجودداشته باشد،  پزشک ممکن است آنژیوگرافی وسپس آنژیوپلاستی را برای درمان بیمار بکاربرد.

نکات مهم قابل توصیه در بیمارانی که در آنژیوگرافی مبتلا به تنگی عروق می باشند کدامند

یکی از مراقبت های پس از آنژیوگرافی مهم است این موضوع است که در بیمارانی که مبتلا به تنگی عروق کرونر می باشند چه چیزهایی بایستی بخورند و از چه مواردی اجتناب شود. در این بیماران در صورتی که شخص مبتلا به دیابت باشد بایستی حتما درمان دیابت را مدنظر قرارداد.

درمان دیابت نیز بستگی به شرایط بیمار از نظر وزن و شرایط عمومی و میزان بالا بودن قندخون دارد. در صورتی که بیمار هنوز مبتلا به دیابت نشده ولی قند خون بالا باشد بشدت توصیه می شود که بیماران از مصرف شیرینی جات بپرهیزند چراکه اثرات مضر قند بالا بر عروق کرونر قبل از بروز دیابت شروع می شود.

همچنین درصورتی که چربی خون بیمار بالاست بایستی حتما به درمان آن اقدام شود. بیمارانی که مبتال به تنگی عروق کرونر در آنژیوگرافی می باشند بایستی دقت داشته باشند که هر دو نوع چربی بالای خون می توانند باعث تنگی های عروق کرونر شوند هرچند تاثیر مضر کلسترول بالا بیشتر از تری گلیسرید بالا است.

در این رابطه علاوه بر مصرف داروهای لازم به تجویز پزشک توصیه می شود حتما به ورزش واصلاح اضافه وزن احتمالی دقت و اهتمام فراوان شود. برطرف کردن بیماری های زمینه ای نیز بشدت در بیماران مبتلا به تنگی های عروق کرونر توصیه می شود .

باتوجه به اینکه بیماری هایی نظیر کم خونی یا مشکلات تیروییدی و نیز نارسایی های کلیوی و … می توانند تاثیرات مخربی بر عروق کرونر قلب داشته باشند این بیماران بایستی حتما به درمان واصلاح این بیماری ها اقدام نمایند.

از اقدامات مهم دیگر در بیمارانی که در آنژیوگرافی تنگی های عروق قلب یا سایر نواحی بدن را داشته اند ترک دخانیات و دوری از هوای آلوده می باشد. لازم بذکر است که انواع دخانیات نقش مخرب داشته و این باور که برخی از انواع دخانیات خطر کمی دارند صد در صد غلط می باشد.

همچنین از آنجاکه استرس و مشکالت روحی می توانند به رسوب مواد مضر در عروق و تنگتر شدن شریانها بینجامند بشدت به این بیماران توصیه می شود که از تنش های روحی برحذر باشند. همچنین داشتن فعالیت بدنی مناسب و ورزش با توجه به نقش مثبت آنها بر عروق کرونر و سایر نواحی بدن کاملا توصیه می شود.

ضمنا رژیم غذایی مناسب می تواند به کسب بهبودی بیماران کمک شایان توجهی بنماید. و نهایتا آنکه کنترل فشار خون نقش عمده ای در این بیماران دارد.

واقعیت آنستکه فشارخون بالا علاوه بر اینکه بر بسیاری از ارگانهای داخلی بدن نقش مخرب دارد که از جمله آنها سیستم قلبی و عروقی می باشد. علاوه بر آن بالا بودن فشارخون می تواند خود باعث ایجاد و یا تشدید علایم قلبی شود لذا کنترل دقیق فشارخون بیمار بشدت توصیه می شود.

آنژیوگرافی بهترین روش استاندارد برای تشخیص گرفتگی های عروقی در سراسر بدن می باشند.

در آنژیوگرافی کرونر توسط دو لوله بسیار نازک که اصطلاحا کاتتر نامیده می شوند مواد مخصوصی بداخل عروق قلبی تزریق می شوند.

البته برای چنین تزریقی نیاز است که ابتدا دسترسی مناسبی به شریانهای اصلی قلب داشته باشیم. برای دسترسی به شریانهای اصلی می توان از شریانهای کشاله ران یا از شریانهای دست استفاده شود.

در ابتدای ابداع آنژیوگرافی کاتترها بطور مستقیم وارد شریان می شدند و پس از عبور از مسیرهای شریانهای پا یا دست در ابتدای شریان کرونر قرار گرفته و تزریق صورت می گرفت.

بمرور استفاده از لوله نازک دیگری بنام شیت ابداع شد که در مسیر قرار گرفته و کاتتر از درون آن رد می شود. در صورتی که در آنژیوگرافی مشخص شود که گرفتگی وجود ندارد با قاطعیت می توان اعلام نمود که شخص در معرض خطر عروقی شدید قرار نداشته و بر اساس شکایات وی داروهای لازم تجویز می شود .

بعنوان مثال ممکنست بیمار مبتلا به مشکلات ریوی یا گوارشی باشد که باعث تقلید علایم قلبی می شوند. در اینصورت چنانچه با آنژیوگرافی از سالمی کامل عروق قلب اطمینان پیدا کنیم می توانیم باخیال راحت اقدام به درمان مشکالت گوارشی یا ریوی یا روحی بیمار که باعث ایجاد عالیم شده اند بپردازیم .

از طرف دیگر در صورتی که بیمار مبتال به گرفتگی عروق کرونر باشد بایستی بلافاصله تحت درمان الزم برای پیشگیری از گسترش گرفتگی ها و تنگی های عروق قرار گیرد. در صورتی که تنگی های عروقی خیلی شدید باشند در اکثر موارد بیمار تحت عمل باز کردن تنگی ها توسط آنژیوپلاستی قرار می گیرد.

در موارد محدودی که گرفتگی ها خیلی شدید و زیاد باشند و بهر دلیل امکان بازکردن آنها توسط آنژیوپلاستی نباشد بیمار ممکنست تحت عمل جراحی قلب باز قرارگیرد.

در صورتی که تنگی های عروق خیلی کم باشند بیمار بایستی تحت درمان با داروهای پیشگیری از سکته های قلبی و تشدید گرفتگی قرار گیرد و از روشهای سالم زندگی استفاده کند در ادامه مطالب کاملتری در این زمینه بیان خواهیم داشت.

ویدئو دکتر هادی زاده در خصوص بیماری عروق کرونر و روش های درمان :

همانگونه که دربخش اول همین مبحث آنژیوگرافی احشایی (رگهای شکمی) اشاره شد دقیقترین روش تشخیصی برای بیماری های عروقی احشا داخل شکمی آنژیوگرافی است.

یکی از مواردی که آنژیوگرافی شکمی توصیه می شود در آنژین های شکمی است . آنژینهای شکمی بیماری هایی هستند که بدلیل کاهش خونرسانی به احشا داخل شکمی درد و یا سایر علایم شکمی ایجاد می شوند.

لازم بذکر استکه بدلیل خونرسانی های مختلف از شریان های گوناگون گاهی علایم آنژین شکمی مخفی می مانند.

واقعیت آنستکه شریان های بسیاری وظیفه خونرسانی به اعضا داخل شکمی را بعهده دارند که هرکدام خود به شاخه های گوناگون تقسیم شده و بنابراین ممکن است یکی از شاخه های عروقی دچار انسداد شده باشد ولی عضو مربوطه از شاخه های شریان های مجاور خونگیری کند.
در اینصورت ممکن است مطلقا علایمی رخ ندهد یا آنکه علایم مختصری بروز نمایند.

شایعترین علایم آنژین شکمی عبارتند از درد شکمی و کاهش وزن. درد شکمی این بیماران بسته به میزان درگیری عروق گاهی ملایم بوده و گاهی بسیار شدید می باشد و با غذا خوردن تشدید می شود .

همچنین این بیماران معمولا دچار کاهش وزن می شوند که در یکی از دلایل آن این است که این افراد با غذا خوردن مبتلا به دردهای شکمی می شوند و لذا از خوردن اجتناب می ورزند که این امر باعث ضعف و کاهش وزن آنان می گردد.

از آنجا که آنژین شکمی و کاهش خونرسانی به اعضا داخلی شکم گاهی خود را بصورت دردهای شکمی نشان می دهند گاهی با دردهای ناشی از التهاب و زخم معده واثنی عشر اشتباه شده و درمان صحیح برای رفع انها صورت نمی گیرد که همین امر ضرورت دقت نظر و توجه کافی به این موضوع رانشان می دهد.

دردهای شکمی ناشی از انسداد عروق شکمی غالبا پس از مصرف مواد غذایی خود را نشان می دهند. علت آنستکه پس از صرف غذا نیاز احشا داخل شکمی به جریان خون افزایش می یابد بدین معنا که متعاقب مصرف موادغذایی دستگاه گوارش نیاز دارد که حرکات مخصوص داشته و فعل و انفعالات بسیار گسترده ای را در راستای هضم و جذب مواد غذایی داشته باشد که همه این فعل و انفعالات نیاز به مصرف انرژی داشته که این انرژی از راه خونرسانی به احشا داخل شکمی بدست می آید.

بنابراین مانند سایر اعضا بدن چنانچه جریان خون احشا داخل شکمی به هر دلیل از جمله انسداد شریانها مختل شود می تواند باعث احساس درد و سایر علایم شکمی گردد.

برای تشخیص آنژین شکمی از روشهای گوناگونی استفاده می شود که دقیقترین روش تشخیصی آنژیوگرافی می باشد. در آنژیوگرافی شکمی همانند آنژیوگرافی قلب ابتدا نیاز به یک راه دسترسی به شریان می باشد که معمولا ازروش فمورال (استفاده از شریان کشاله ران) شیت مخصوص جایگزین شده ودسترسی به شریان های داخل شکمی میسر می گردد.

درقسمتهای بعدی ادامه مباحث مربوط به آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی عروق شکمی ازجمله آنژینهای شکمی وخونریزی های شکمی وسایر موارد مورد بحث قرار خواهند گرفت.

همانگونه که درقسمتهای قبلی نیز اشاره شد بهترین روش تشخیصی گرفتگی های عروق قلبی آنژیوگرافی است. یکی از شایعترین علل تنگی های عروق کرونر قلب رسوب مواد مضر در داخل این عروق است.

در غالب موارد این روند یک روند طولانی مدت است و ماهها و سالها طول می کشد تا مواد مضر بتوانند در عروق قلب رسوب کرده و باعث تنگی عروق شوند.

طبیعتا رسوب مواد مضر که باعث تنگی عروق کرونر می شوند در همه افراد به یک نسبت ایجاد نشده و در برخی افراد باشدت و میزان بیشتری رخ می دهند.

بعبارت دیگر اختلافات شدید موجود بین آنژیوگرافی های عروقی در افراد مختلف متاثر از فاکتورهای گوناگونی می باشد. فاکتورهای ارثی نقش مهمی در ایجاد تنگی های عروقی قلب و سایر نقاط بدن دارند.

همچنین بسیاری از فاکتورهای متابولیک و خونی نیز می توانند باعث رسوب مواد در عروق و ایجاد تنگی های متعاقب آن شوند.

یکی از عواملی که بشدت تاثیر نامناسب بر رسوب مواد و گرفتگی های عروقی دارد دیابت است. واقعیت آن است که سهم بسیار زیادی از تنگی های عروقی در بیمارانی که تحت آنژیوگرافی قرارمی گیرند مربوط به بیماران دیابتیک است.

این بیماران با شدت بیشتری مبتلا به تنگی عروق شده و آنژیوگرافی آنها در بسیاری از موارد نشان دهنده تنگی های شدید در عروق مختلف می باشد.

تاثیر دیابت بر عروق کرونر که در آنژیوگرافی بوضوح خود را نشان می دهد بستگی مستقیم باشدت دیابت و میزان بالا بودن قند خون ونیز مدت زمانی استکه بیمار مبتلا به دیابت بوده است.

ازدیگر عواملی که باعث تاثیر بسیار شدید بر عروق کرونر شده و آنژیوگرافی آنان نشان دهنده گرفتگی های گوناگون و شدید خواهد بود مصرف دخانیات است.

مصرف هر نوع ازدخانیات می تواند بشدت باعث تنگی عروق قلب و سایر قسمتهای قلبی شود که بهترین روش تشخیصی این تنگی ها نیز آنژیوگرافی است. حتی قرار گیری در معرض دود سیگار و سایر انواع دخانیات بدون آنکه شخص خود بصورت فعال از دخانیات استفاده کند نیز می تواند باعث تنگی عروق کرونر شود .

ویدئو دکتر هادی زاده در خصوص بیماری عروق کرونر و روش های درمان :

در قسمت های بعدی به ادامه مطالب درخصوص تنگی های عروق کرونر قلب که در آنژیوگرافی دیده می شوند و روشهای درمانی آنها می پردازیم.

آنژیوگرافی استاندارد طلایی برای تشخیص انواع اختلالات عروقی است.

هرچند با انواع روشهای دیگر نیز می توان تا حدودی به تشخیص نزدیک شد ولی هیچکدام از این روشها نمی توانند اطلاعات کامل درحدود آنژیوگرافی را در اختیار قرار دهند.

برحسب مورد در برخی بیماران ممکن است از سی تی آنژیو یا سونوگرافی داپلر عروقی یا ام آر آی یاسایر روشها استفاده شود.

این روشها هر کدام محاسن ومعایب ونقاط ضعف وقوت خاص خود رادارند. بعنوان مثال سونوگرافی داپلر نمی تواند بخوبی اختلالات برخی عروق رابطور کامل نشان دهد. هرچند سونوگرافی داپلر رنگی در بسیاری از قسمتهای بدن بخوبی کاربرد دارد ولی مثلا برای تشخیص اختلالات عروق کلیوی دقت تشخیصی کامل ندارد.

از طرفی در برخی از روشهای پیش گفته (همانند سی تی آنژیوگرافی ) میزان اشعه یا مواد حاجب بمیزان زیادی مصرف می شوند. ازطرف دیگر  کلسیفیکاسیون ( رسوب کلسیم درجدار عروق مختلف بدن ) می تواند درصورت استفاده از روشی مانند سی تی آنژیوگرافی باعث اشکال در تشخیص ضایعات عروقی شوند.

بهرحال بهترین روش تشخیصی برای تشخیص بیماریهای عروقی آنژیوگرافی است چرا که استاندارد طلایی تشخیص بوده و خطای تشخیصی آن بسیار کم می باشد. آنژیوگرافی تقریبا در همه نقاط و برای همه عروق قابل استفاده و اجرا می باشد که البته تکنیکها و موارد انجام آنها متفاوت می باشند .

یکی از موارد استفاده از آنژیوگرافی , آنژیوگرافی عروق داخل شکم (عروق احشایی) است . باتوجه به اینکه در داخل شکم  احشا گوناگون و دستگاههای مختلفی وجود داردکه طبیعتا همگی آنها از طریق عروق خونی خونرسانی می شوند این ارگانها و دستگاهها نیاز به دریافت خون بمیزان کافی ازطریق عروق دارند.

همانند همه عروق دیگر درنقاط مختلف بدن , عروق شکم نیز ممکنست دچار اختلالات گوناگون شوند. یکی از مشکلات عروق شکمی  رسوب مواد مضر درعروق شکمی می باشد که می تواند باعث انسداد کامل رگها و یا انسداد نسبی آنها وکاهش خونرسانی به اعضا داخلی شکم شود.

برای تشخیص گرفتگی های عروق داخل شکم قویترین روش تشخیصی آنژیوگرافی احشایی است که البته موارد استفاده و روشها و خصوصیات ویژه ای دارد.

درحقیقت در بسیاری از مشکلات داخل شکمی ازجمله درد های شکمی ممکنست علت ,انسداد عروقی باشد . از طرف دیگر برخی اختلالات مادرزادی عروق داخل شکمی ممکنست باعث بروز علایم مختلف ازجمله درد و… در داخل شکم شوند.

همچنین گاهی بدلایل گوناگون ممکنست یکی از عروق داخل شکمی دچار خونریزی شود. خونریزی ها بسته به مقدار و سرعت خونریزی می توانند باعث بروز علایم و عوارض مختلف شوند.

در صورتی که مقدار خونریزی های داخل شکمی شدید و با مقدار زیاد باشند می توانند خطرات زیادی را بهمراه داشته باشند. واقعیت آنستکه درصورتی که خونریزی داخل شکمی به هر دلیل سرعت و شدت زیاد داشته باشد می تواند مخاطرات جانی رابهمراه داشته باشد و حتی باعث شوک یامرگ بیمارشوند.

از سویی اگر خونریزی داخلی بصورت مستمر و با مقدار کم ادامه یابد می تواند باعث کم خونی وبی حالی , رنگ پریدگی و سایر علایم همراه شود.

برای تشخیص خونریزی های داخل شکمی و احشایی از روشهای گوناگونی استفاده می شود که دربرخی موارد نیاز به آنژیوگرافی برای تشخیص دقیق منشا خونریزی و برنامه ریزی برای درمان خواهیم داشت.

در صورت انجام آنژیوگرافی احشایی علاوه برتشخیص دقیق محل خونریزی  می توان برای انجام آنژیوپلاستی برنامه ریزی کرده و خونریزی درمان نمود.

ادامه مباحث مربوط به آنژیوگرافی احشایی (عروق شکم ) رامی توانید درهمین سایت پیگیری نمایید.

واقعیت آن است که ممنوعیت خاصی و عمده ای برای آنژیوگرافی وجود ندارد. تقریبا تنها دلیل ممنوعیت انجام آنژیوگرافی عدم رضایت بیمار است.

ولی در برخی موارد بیماران بایستی بیماری زمینه ای خود را به پزشک اعلام نمایند تا در موقع آنژیوگرافی مورد توجه قرارگیرند. درصورتی که حساسیت شدید به داروهای خاص و یا سابقه آسم شدید دارید حتما اطلاع دهید تا داروی لازم موقع آنژیوگرافی تجویز شود.

درصورتی که از وارفارین استفاده می کنید بایستی حتما اطلاع دهید تا اقدام لازم صورت پذیرد. درصورتی که سابقه فشار خون شدید دارید حتما اطلاع دهید تا درصورت نیاز آنژیوگرافی لازم برای فشارخون بالا نیز صورت پذیرد.

درصورتی که نارسایی شدید قلبی وجود داشته باشد نیاز به اقدامات لازم قبل و حین آنژیوگرافی صورت پذیرد. به هرحال هرگونه بیماری سیستمیک و شدیدی وجود داشته باشد بایستی حتما قبل از انجام آنژیوگرافی اطلاع دهید.

به هر حال در مجموع در هر حالت انجام آنژیوگرافی در صورتی که توسط افراد مجرب انجام شود, روشی مناسب و بی خطر می باشد.

(قسمت دوم)

همانگونه که دربخش اول آنژیوگرافی عروق پا اشاره شد , انسداد عروق پا می تواند انواع مشکلات از جمله زخم وسایر عوارض رابه همراه داشته باشد.

اما نکته قابل ذکر آن است که گاهی ممکن است حتی یکی از عروق پا بطور کامل دچار گرفتگی و انسداد شده باشد ولی بیمار حتی قدرت راه رفتن خود راحفظ کرده باشد وعلایم شدید نداشته باشد.

علت این امر آنستکه در کنار عروق اصلی پا  تعداد زیادی شریان های باریک وفرعی وجوددارند که درصورتی که انسداد شریان های پا بتدریج صورت گیرد , جریان خون بتدریج از خلال این عروق ریز صورت می گیرد وعلایم بیمار بخوبی نشان داده نمی شوند.

باتوجه به مطلب گفته شده نیاز به توجه کافی به علایم هرچند مختصر در پا مشخص می شود زیرا درصورتی که گرفتگی عروق ادامه یافته و مزمن شود علاوه بر ایجاد عوارض ,بازکردن و رفع انسداد عروق مشکل شده و بعضا غیر ممکن خواهد شد.

نکته قابل ذکر دیگر آنستکه رسوب مواد مضر در عروق همواره باعث انسداد و تنگی شریان ها نخواهند شد بلکه گاهی اوقات رسوب مواد مضر می تواند باعث گشادی بیش ازحد شریان وعوارض ناشی از آن شود.

گشادی بیش از حد عروق می تواند عوارض خاصی را بدنبال داشته باشد .ازجمله عوارض این حالت علاوه برعوارض فشاری می توان به احتمال پارگی عروق دربرخی موارد اشاره نمود.

از طرف دیگر رسوب مواد مضر میتواند احتمال جداشدن لایه داخلی شریان ها شود که خود این عارضه می تواند باعث کاهش خونرسانی به اندام و درد و… شود.

درحال حاضر روش ارحج برای بازکردن انسداد عروق پا عبارتست از استفاده از بالون وت عبیه استنت (فنر) که دراکثر موارد قابل اجرا می باشد.

البته در برخی موارد مانند انسداد کامل شریان آِیورت  ویادر مواردی که بالون آنژیوپلاستی موفقیت آمیز  نباشد می توان از روشهای دیگر همچون جراحی استفاده نمود.

آنژیوگرافی عروق پا

(قسمت اول)

گرفتگی و انسداد عروق اندام تحتانی (پاها) نیز ممکن است با علل مختلف اتفاق افتاده و باعث کاهش یا قطع جریان خون به اندام تحتانی شود.

یکی از شایعترین علل انسداد و تنگی شریانهای اندام تحتانی رسوب مواد مضر در عروق است که بتدریج باعث تنگی و انسداد شریان تغذیه کننده پا می شود.

این موضوع می تواند باعث علایم و عوارض گوناگونی شود که بستگی به میزان تنگی شریان ,محل تنگی و انسداد ,وجود یاعدم وجود شریانهای کناری و فرعی که بتوانند تا حدودی خون را به نواحی دچار کاهش جریان خون برسانند و… دارد.

علایم تنگی و انسداد شریانهای پاها شامل سردی , کرختی , رنگی پریدگی پا , دردپاها , لنگش درموقع راه رفتن و… می باشد.

درصورتی که انسداد شریان مزمن بوده و طول کشیده باشد ممکن است باعث لاغری پا و بعضا ریزش موهای پا شود.

همچنین انسداد خونرسانی به پا درصورتی که بخوبی درمان نشود می تواند باعث ایجاد زخم یاحتی سیاه شدگی و از دست دادن پا شود.

چنانچه شخص با راه رفتن احساس درد یا لنگش نماید باید حتما احتمال تنگی شریانهای پا را مد نظر داشته و بررسی های لازم صورت پذیرد.

برای بررسی احتمال وجود تنگی در شریانهای پا می توان از روشهای گوناگون استفاده کرد که دقیقترین روش , آنژیوگرافی شریان های پا است .

آنژیوگرافی پا می تواند بدقت محل و تعداد شریانهای درگیر را نشان دهد و شدت و میزان تنگی را مشخص سازد.

در ادامه مطالب کاملتر درمورد آنژیوگرافی عروق پا در همین سایت باطلاع شما خواهد رسید.

(قسمت دوم)

روش انجام آنژیوگرافی

آنژیوگرافی کرونر استاندارد طلایی برای تشخیص بیماری های عروق قلبی می باشد که از سالهای دور مورد استفاده قرار گرفته است.

در حال حاضر آنژیوگرافی بطور معمول از طریق شریان فمورال (کشاله ران) صورت می پذیرد ولی روشهای دیگری نیز وجود دارند که در ادامه به تاریخچه و روش های مختلف آن می پردازیم.

برای اولین بار در سال ۱۹۵۳، سلدینگر، آنژیوگرافی را از طریق شریان براکیال (بازویی) انجام داد.

سپس در سال ۱۹۵۸، سونز، روش استفاده از شریان فمورال برای آنژیوگرافی را ابداع نمود که توسط اقدامات جاد کینز وامپلاتز، آنژیوگرافی با ابداع کاترهای خاص، پیشرفت کرد.

سپس در سال ۱۹۹۸، استفاده از روش رادیال (یکی از شریانهای ساعد) ابداع ومعرفی شد که در حال حاضر نیز توسط برخی متخصصین قلب ،مورد استفاده قرار می گیرد.

سپس در چند سال قبل تراشیما و گروه همکار وی ،استفاده از روش اولنار (یکی دیگر از شریانهای مساعد) را ابداع نمود.

از آن زمان تاکنون ،تعداد محدودی آنژیوگرافی از طریق شریان اولنار انجام شده است که در ایران، تجربه در این زمینه بسیار کم بوده که البته موضوع پایان نامه فلوشیپ اینجانب بررسی و گزارش انجام تعداد متنابهی از آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی با روش اولنار در اصفهان بوده که نتایج آن منتشر و در سایت اینجانب قابل مشاهده می باشد.

به هرحال هریک از روش انجام آنژیوگرافی خصوصیات خاص خود را داشته که بر اساس وضعیت بیمار و شرایط خاص ،روش خاصی برای هر بیمار انتخاب و اجرا می شود.

پرسش و پاسخ با دکتر محمود هادی زاده در خصوص آنژیوگرافی اینجا کلیک کنید.

دکتر محمود هادی زاده فوق تخصص قلب و عروق و آنژیوگرافی در اصفهان

یکی از باورهای غلط که در میان برخی مردم شایع می باشد ،آن است که بیماری که تحت آنژیوگرافی و بالون و تعبیۀ فنر قرارگرفته است ، دیگر نیاز به مصرف دارو نخواهد داشت.

باید دانست بیماران  قلبی به هر حال تا آخر عمر در معرض ابتلا مجدد به بیماری های شدید عروق و… قلب می باشند و بایستی به دقت از برزو دوباره بیماری عروقی پیشگیری نمایند.

از سوی دیگر معمولا ً گرفتاری عروق کرونر قلبی ، معمولا ً گرفتاری منتشر می باشد که در رگهای مختلف به مقادیر مختلف رسوب مواد مضر و تنگی عروق وجود دارد که در بالون آنژیوپلاستی معمولا ًیک یا دو تنگی بزرگتر و مهم تر باز می شوند و بقیۀ تنگی ها ممکن است در عروق وجود داشته باشند.

بنابراین بایستی داروهای لازم مصرف شوند تا این تنگی های خفیف عروقی، پیشرفت نکرده و شدید نشوند.
ازطرف دیگر مصرف نکردن یا مصرف نادرست داروها می تواند باعث گرفتگی استنت تعبیه شده در رگ شود که علاوه برعوارض وخیم می تواند باعث نیاز مجدد به آنژیوپلاستی شود.

بنابراین بیماران پس از بالون آنژیوپلاستی معمولا ًبایستی تا آخر عمر داروهای خاص قلبی را تحت نظر پزشک ادامه دهند که این داروها دو وظیفۀ مهم را به عهده دارند:
۱) پیشگیری از گرفتگی مجدد رگهای قلب
۲) کنترل گرفتگی های موجود که پیشرفت نداشته باشند.

علاوه برمصرف دارو، این بیماران نیازبه مراقبت ویژه و پرهیز از فاکتورهای خطرساز قلبی دارند.

البته دقت داشته باشید که برخی داروها پس از مدتی از بالون آنژیوپلاستی قطع می شوند و برخی در زمانهای خاص تجویز شده و گروهی تا آخر عمر ادامه خواهند یافت که این موارد بستگی به وضعیت بیمار ،نوع استنت (فنر) و سایر موارد ،براساس تشخیص پزشک می باشد.

آنژیوگرافی

دقیق ترین روش بررسی رگهای بزرگ قلب می باشد. که در طی آن علاوه بر رگهای قلب، ساختمان و عملکرد قلب، دریچه های قلب و… نیز قابل بررسی میباشند. آنژیوگرافی ، به دقت به پزشک کمک می کند تا برنامۀ درمانی بیمار را تنظیم نماید و مشخص کند که وضعیت رگهای قلب وی به چه صورت است.

آیا رگها سالم بوده و بایستی داروها قطع شوند یا تغییر یابند، آیا بیمار نیاز به درمان دارویی دارد؟ آیا بایستی از بالون و استنت (فنر) استفاده شود و یا (در برخی موارد) بیمار نیاز به عمل جراحی باز قلب دارد؟

قلب انسان، از اجزاء گوناگونی تشکیل شده که یکی از مهمترین اجزاء آن رگهای قلب می باشند.

قلب دارای سه رگ اصلی است که خود به شاخه های کوچکتری تقسیم شده و وظیفه خون رسانی به قسمتهای مختلف قلب را به عهده دارند.

درطی بیماریهای گوناگون، مواد مضر مانند: چربی و … ممکن است در عروق قلب رسوب کرده و باعث گرفتگی رگهای قلب شوند که متعاقبا باعث ایجاد درد، تنگی نفس، سکته قلبی و … شوند.

درحقیقت آنژیوگرافی ، روش استاندارد طلایی برای تشخیص تنگی ها یا سایر اختلالات عروقی می باشد.

مراقبت های قبل از آنژیوگرافی

1. در موعد مقرر که پزشک به شما اعلام نموده است، در بیمارستان حاضر شوید.
2. کلیه مدارک، آزمایشات خون، رادیوگرافی قفسه سینه، نوار قلب، اکو و … را بهمراه داشته باشید.
3. در صورتی که نسبت به هر دارو، غذاهای دریایی و… حساسیت دارید حتماً به پزشک و پرستار اطلاع دهید.
4. حداقل ۸ ساعت قبل از آنژیوگرافی ناشتا باشید.
5. شب قبل از آنژیوگرافی استحمام کنید و موهای شکم و کشالۀ ران را از ناف تا بالای هر دو زانو بزنید.
6. وسایل تزیینی (طلا و…) با خود به بیمارستان نیاورید.
7. وسایل مصنوعی مانند دندان مصنوعی خود را تحویل دهید و چنانچه توسط پزشکان دیگر داروهای خاصی برای شما تجویز شده، مصرف کرده و همراه خود به بیمارستان بیاورید.

روش انجام آنژیوگرافی

1. بیمار بر روی تخت مخصوص دراز می کشد، این تخت کاملا ًدر فضای باز بوده و بیمار وارد دستگاه یا محفظۀ خاصی نخواهد شد.
2. پزشک با استفاده از مایع بی حسی، منطقۀ کوچکی از کشالۀ ران یا مچ دست را بی حس می کند.
3. محل مور نظر بی حس و بدون درد می شود ولی بیمار کاملا ًهوشیار است و حتی می تواند وضعیت رگهای قلب خود را از طریق مانیتور ببیند.
4. اگر بیمار نیاز داشته باشد، ممکن است مقداری داروی خواب آور و آرام بخش نیز برای وی تجویز شود که در این صورت حالت خواب آلودگی و آرامش بیشتری برای بیمار ایجاد می شود.
5. مایع مخصوص بکارمی رود و رگهای قلب به خوبی دیده می شود و هرگونه گرفتگی عروق و اختلالات آنها با جزئیات کامل نشان داده می شود .
6. تصاویر و فیلم های گرفته شده، برروی سی دی وارد شده و همراه بامدارک دیگر و جواب آنژیوگرافی ، به بیمار تحویل داده می شود.

مراقبت های بعد از آنژیوگرافی

1. حداقل به مدت ۶-۵ ساعت روی تخت استراحت کنید.
2. تا ۱۲ ساعت از خم کردن عضوی که جهت آنژیو به کار رفته است (مفصل ران یا مچ دست ) خودداری کنید.
3. پس از ترخیص، به آهستگی قدم بزنید.
4. توصیه می شود تا چند روز از انجام فعالیت های شدید و ناگهانی خودداری کنید.
5. چنانچه درد و تورم در محل آنژیو گرافی وجود داشت، می توانید از مسکن استفاده کنید همچنین کمپرس گرم بلامانع است.
6. اگر درد وتورم شدید بود، به پزشک مراجعه کنید.
7. سی دی و جواب آنژیوگرافی را از بخش آنژیو تحویل گرفته و در مراجعات بعدی همراه داشته باشید.

نتیجه انژیوگرافی

پس از اتمام آنژیوگرافی ، نتیجه آنژیو قلب معمولا ً به صورت یکی از موارد زیر به دقت مشخص خواهد شد.

1. ممکن است قلب کاملا ًسالم باشد و نیاز به داروی خاص قلبی نباشد.
2. ممکن است نیاز به مصرف دارو و یا تغییر داروهای قبلی وجود داشته باشد.
3. ممکن است بیمار نیاز به انجام بالون آنژیوپلاستی داشته باشد که در صورت رضایت کتبی خود بیمار و همراهان، این اقدام برای وی انجام خواهد شد و رگهای قلب او که دچار گرفتگی هستند، باز خواهد شد.
4. ممکن است بیمار نیاز به عمل جراحی داشته باشد که به بیمار و همراهان اطلاع داده شده و در صورت تمایل، در آینده به جراح قلب مراجعه خواهند نمود.

باتوجه به اینکه آنژیوگرافی روش بسیار مناسبی برای تشخیص و برنامه ریزی برای درمان بیماران می باشد، توصیه می شود در صورت توصیه توسط پزشک معالج، بیماران انجام آن را به تاخیر نیندازند.

عوارض و خطرات انژیوگرافی

واقعیت آن است که ممنوعیت خاصی و عمده ای برای آنژیوگرافی وجود ندارد. تقریبا تنها دلیل ممنوعیت انجام آنژیوگرافی عدم رضایت بیمار است.

ولی در برخی موارد بیماران بایستی بیماری زمینه ای خود را به پزشک اعلام نمایند تا در موقع آنژیوگرافی مورد توجه قرارگیرند. درصورتی که حساسیت شدید به داروهای خاص و یا سابقه آسم شدید دارید حتما اطلاع دهید تا داروی لازم موقع آنژیوگرافی تجویز شود.

درصورتی که از وارفارین استفاده می کنید بایستی حتما اطلاع دهید تا اقدام لازم صورت پذیرد. درصورتی که سابقه فشار خون شدید دارید حتما اطلاع دهید تا درصورت نیاز آنژیوگرافی لازم برای فشارخون بالا نیز صورت پذیرد.

درصورتی که نارسایی شدید قلبی وجود داشته باشد نیاز به اقدامات لازم قبل و حین آنژیوگرافی صورت پذیرد. به هرحال هرگونه بیماری سیستمیک و شدیدی وجود داشته باشد بایستی حتما قبل از انجام آنژیوگرافی اطلاع دهید.

به هر حال در مجموع در هر حالت انجام آنژیوگرافی در صورتی که توسط افراد مجرب انجام شود, روشی مناسب و بی خطر می باشد.

شما مخاطبان عزیز نیز می توانید سوالات خود را راجع به عنوان بیماری های قلبی عروقی و آنژیوگرافی در آدرس زیر با دکتر مطرح کنید.

پرسش و پاسخ با دکتر محمود هادی زاده در خصوص آنژیوگرافی اینجا کلیک کنید.

دکتر محمود هادی زاده فوق تخصص قلب و عروق و آنژیوگرافی در اصفهان