بیماری عروقی چیست؟
بیماری عروقی یک کلمه عام است که به گروهی از مشکلات که عروق خونی (عروق مغز یا قلب) را درگیر می کند اشاره دارد.افرادی که بیماریهای عروقی دارندممکن است مشکلاتی از قبیل بیماری های عروق کرونر,حمله قلبی و سکته قلبی داشته باشند.
بیماری عروق کرونر چیست؟
عروق کرونر رگهایی هستند که خونرسانی به قلب را بر عهده دارند. بیماری عروق کرونر( CAD )در نتیجه سخت شدن دیواره عروق کرونربه وجود می آید.این سخت شدگی آترواسکلروزیس نامیده می شود.ماده ای متشکل از چربی که پلاک نامیده می شود در دیواره سخت شده شریان شکل می گیرد و جریان خون را کند یا متوقف می کند.اگر قلبتان خون کافی برای فعالیت نداشته باشد دچار آنژین یا حمله قلبی می شوید. آنژین یک درد فشاری یا احساس فشار در قفسه سینه می باشد.
حمله قلبی ( سکته قلبی) زمانی رخ می دهد که بخشی از عضله قلب در اثر عدم خون رسانی کافی عروق کرونر بمیرد یا آسیب ببیند. حمله قلبی معمولا در نتیجه بسته شدن (یا تنگی) عروق کرونر به وجود می آید که این تنگ شدگی خود نتیجه لخته خونی می باشد که از یک پلاک آترواسکلروتیک منشاء گرفته است.
سکته مغزی چیست ؟
سکته مغزی وقتی رخ می دهد که عروق خون رسان مغز دچاراختلال شده ویا بسته شوند. وقتی خون رسانی به بخشی از مغز متوقف شود آن بخش آسیب می بیند. که در این حالت ممکن است بیمار توانایی انجام فعالیت هایی را که توسط آن بخشی از مغز (که خون رسانی به آن مختل شده) کنترل می شد را از دست بدهد مثلا توانایی صحبت کردن یا حرکت دادن دست و پا .
گاهی ممکن است یک یاچندرگ ازعروق مغزی دچارخونریزی شوندکه دراینصورت نیز سکته مغزی رخ خواهدداد.
علل مختلفی ممکنست باعث سکته مغزی شوند که ازآنجمله می توان به فشارخون بالا، چربی خون بالا،اختلالات مادرزادی عروقی و…..اشاره نمود.
پیشگیری ازمواردفوق وکنترل آنهامی تواند به پیشگیری ازبیماریهای عروقی مغزی کمک کند.
همانگونه که رسوب مواددرعروق قلب ومغز می تواند باعث کم شدن خونرسانی به این بافتهاشود،همچنین رسوب موادمضر در عروق سایرقسمتهای بدن ممکنست رخ داده وعوارض خاص خودراداشته باشد.
ازجمله می توان به رسوب موادوتنگ شدن عروق احشاداخل شکم اشاره نمود.
دراین بیماری ،کاهش خونرسانی به بافتهاودستگاههای داخل شکمی باعث می شود که بیمارمبتلابه دردهای شکمی ویااختلالات هضم غذاو…. شود
این امربویژه وقتی قابل توجه است که بسیاری ازبیماران مبتلا به دردهای شکمیناشی ازبیماریهای عروقی،بعضا سالهابعنوان مبتلایان به ورم معده یه اثنی عشر ،داروهای گوارشی مصرف می کنند درحالی که چنانچه تشخیص صحیح برای آنان گذاشته شود،درمان بسادگی وبسرعت قابل دسترس خواهدبود.
لذادرصورتی که بیماران مبتلا به دردهای شدید شکمی بویژه پس ازغذاخوردن باشند ،بایستی ازنظراحتمال اختلالات عروقی نیزبررسی شوند.
همانگونه که درقسمتهای قبلی اشاره شد،موادمضروچربی هامی توانند درهریک ازعروق بدن رسوب کرده وباعث کاهش خونرسانی به اعضا بدن شوند.
چنانچه رسوب موادمضردرعروق اندامها (دستهاوپاها)اتفاق افتد ،می تواند باعث شود تاخونرسانی به این قسمتهای مهم بدن مختل یابکلی قطع شود.
درصورتی که رسوب مواددررگهای اصلی دستهاوپاها بتدریج باشدوکاهش خونرسانی ،بتدریج وبآهستگی رخ داد،باعث می شودتاخونرسانی به اندامهاتوسط رگهای فرعی اندامهارخ دهد ودراینصورت ممکن است بیمارفقط درمواردی که فعالیتهای زیادی دارد(نظیردویدن و….)(که نیاز به خونرسانی زیادی به دستهاوپاهاوجوددارد)دچاردردیالنگیدن شودودرسایرمواردبتواند به فعالیتهای عادی خودبپردازد.
چنانچه گرفتگی عروق بطورناگهانی(مثلادراثرتشکیل ناگهانی لخته خون)رخ دهد،بیمارمعمولامبتلابه دردشدید،سردی انتهاهاوکاهش حس وحرکت خواهدبود.
ازدیگرعلایم گرفتگی عروق اندامهامی توان به ریزش موهای دست یاپا،احساس سرمادردست یاپا،لنگش درموقع فعالیت،زخم ،تیرگی وسیاه شدن اندام و…..اشاره نمود.
همانگونه که قبلا اشاره شد، عروق بدن به سه دسته اصلی سرخرگها(شریانها)،سیاهرگها(وریدها) و عروق لنفاوی قابل تقسیم می باشند.
بیماری های اصلی شریانی رادرنوشتارهای قبلی بررسی نمودیم،دراینجابه بیماری های اصلی درگیرکننده وریدهامی پردازیم.
وریدهاعمدتاتوسط دودسته اصلی ازبیماری هادرگیرمی شوندکه شامل لخته های خونی(ترومبوز)(وازآنجمله آمبولی های ریوی)وواریسها می باشند.
علل مختلفی ممکنست باعث ایجادلخته های خونی شوندکه ازآنجمله اند:چاقی،بی حرکتی،شکستگی های استخوانی و….
شایعترین محل تشکیل ترومبوز،وریدهای پاهامی باشدکه باعث تورم،دردوقرمزی پاهاو…..خواهدشد.
درصورت شک به وجودلخته درپاها ،بایستی بلافاصله تشخیص داده شده ودرمان شروع شود زیرادرغیراینصورت علاوه برنارسایی عروقی پاها،خطرکنده شدن لخته ومهاجرت آن به شریانهای ریوی وبدنبال آن آمبولی ریوی،وجوددارد.
آمبولی ریوی می تواندبسیارخطرناک باشد لذاپیشگیری ازآن بسیارضروری وحیاتی می باشد.
یکی ازعوامل زمینه سازترومبوزها(لخته های خونی)،مصرف قرصهای پیشگیری ازحاملگی است.لذا درصورتی که بیمار احتمال تشکیل لخته بصورت خانوادگی رادارد،بشدت توصیه می شود که ازمصرف قرصهای هورمونی بویژه ازقرصهای استروژنی خودداری نماید.
